Anne Karnında Sigara İle Karşılaşma ve Ortaya Çıkan Sağlık Sorunları:

Ülkemizde 2003 yılında yapılan ulusal bir çalışmada hamilelerin %15’inin sigara kullandığı bulunmuştur. Ülkemizde her 100 yenidoğan bebekten 15’i daha anne karnındayken sigara ile tanışmış olmaktadır. Bu yüzdeler ülkemizde her yıl doğum yapan yaklaşık 1,5 milyon hamileden 225 bininin hamilelik döneminde sigara kullandıklarını göstermektedir. Aşağıda yazılı olan pek çok sağlık sorunu ülkemizde sık olarak görülen sorunlardır.

Emekli Sandığı çalışanları arasında yapılan bir çalışmada, 150 kadından sigara içen 25 tanesi toplam 34 gebelik yaşamışlardı. Bu gebeliklerin 11 tanesinde kadınlar sigarayı tamamen bırakmışlardı. Diğer 23 tanesinde de içtikleri sigara sayısını azalttıklarını belirtmişlerdi. Bu da kadınların hamilelikle beraber sigara kullanmayı bırakmadıklarını göstermektedir.

1. Düşük:

Sigaranın ilk olumsuz etkisi anne karnındayken başlar. Sigara kullanan kadınların hamilelikleri sırasında daha fazla düşük yaptıkları araştırmalarda gösterilmiştir.

2. Bebeğin Eşi Üzerine Etkileri:

Hamilelik sırasında bir kadının vücudunda pek çok değişiklik oluşur. Bir bebeğin anne karnında beslenmesi bebeğin eşi (plasenta) ve göbek kordonu ile olur. Bebeğin eşi sigaradan etkilenen ilk organlardan biridir. Bu organın yapısının bozulması ise bebeğin yeterli beslenememesine ve oksijen alamamasına neden olur.

Sigaranın plasenta üzerindeki etkileri sadece bebeğin beslenmesi ile ilgili sorunların yanı sıra plasentanın doğumdan önce ayrılması ya da rahim içinde yanlış yere yerleşmesi gibi sorunlara da neden olabilir. Plasentanın erken ayrılması çok fazla miktarda kanamaya neden olur. Sigara kullanan hamilelerde plasentanın rahim ağzına yerleşmesi de görülen sorunlardan biridir. Doğuma yaklaşıldığı dönemde rahimden ani kanama olabilir. Hem bebeğin eşinin erken ayrılması hem de bebeğin eşinin rahim ağzına yerleşmesi hem bebeğin hem de annenin ölümüne neden olabilen sağlık sorunlarının arasında yer almaktadır.

3. Erken Doğum:

Hamilelikte sigara kullanımı, bebeğin erken doğumuna neden olabilir. Sigara içen kadınların erken doğum yapma riski 1,5-2 kat daha fazladır.

Erken doğan bebeklerin %15’inden sigaranın sorumlu olduğunu belirten araştırma sonuçları bulunmaktadır. Erken doğan bebeklerin organları özellikle akciğerleri yeterince gelişmediği dış ortama alışmaları oldukça güç olmaktadır. Erken doğan bebeklerin ölme riskleri zamanında doğan bebeklere göre daha yüksektir. Hamilelikte sigara kullanımı bebeğin anne karnında, doğumda ve doğum sonrası ilk bir hafta içindeki ölme olasılığını 1,5 kat artırmaktadır.

4. Bebeğin Gelişme Geriliği (Düşük Doğum Ağırlığı):

Zamanında doğduğu halde vücut ağırlığı 2500 gramın altında olan bebeklere düşük doğum ağırlıklı bebek denir. Sigara kullanan hamilelerin bebekleri anne karnında yeterli oksijen ve besin alamadıkları için yeterince büyüyemezler, zamanında doğmalarına rağmen küçük olarak doğarlar. Sigara kullanan hamilelerin düşük doğum ağırlıklı bebeklerin olma riski sigara içmeyen anne adaylarına göre üç kat daha fazladır.

Düşük doğum ağırlıklı bebeklerin, anne karnında başlayan büyüme ve gelişme geriliği olduğu için doğum sonrasında çok daha özenli bakıma gereksinimleri vardır. Bu bebeklerin büyüme ve gelişmeleri geri kalabileceği gibi, hastalıklara karşı daha fazla hassastırlar.

5. Solunum Sistemine Etkisi:

Hamilelik döneminde sigara kullanımı bebeğin anne karnındaki solunum hareketlerini azaltmaktadır. Annesi sigara kullanan bebeğin doğum sonrası solunumunu değerlendirmek için yapılan testlerde, solunumun yetersiz olduğunu gösteren araştırma sonuçları bulunmaktadır. Hatta bu sorunun erişkin döneme kadar devam ettiğini ileri süren yayınlar da bulunmaktadır.

6. Doğuştan Şekil Bozuklukları:

Hamilelikte sigara kullanımının bebeğin genetik yapısı üzerine de etkisi olduğuna ilişkin araştırma sonuçları bulunmaktadır. Sigara içen hamilelerin bebeklerinde yarık dudak, yarık damak gibi doğuştan şekil bozuklukları 3-11 kat daha sık görülmektedir.

Ayrıca, kalpteki kapakçıklar ile ilgili şekil bozuklukları da sigara içen hamilelerin bebeklerinde daha sık görüldüğüne ilişkin bulgular bulunmaktadır.

Çocuklar ve Sigara - Prof.Dr. Hilal Özcebe - Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi - Halk Sağlığı Anabilim Dalı