Tütün kullanımı, dünyada ikinci sırada gelen ölüm nedenidir. Yaklaşık yılda beş milyon kişi sigara nedeniyle ölmektedir. Her yıl 10 erişkin ölümünden birinin nedeni sigaradır. Bugün sigara içen insanların yaklaşık yarısının sigara nedeniyle yaşamlarını kaybedeceği tahmin edilmektedir. Sigara epidemisinin bu şekilde devam etmesi halinde 2020 yıllarında her yıl 10 milyon kişinin sigara nedeniyle öleceği tahmin edilmektedir.

Sigara bugün dünyadaki en önemli riskli davranışlardan biridir. Sigaranın neden olduğu ölümler ve hastalıklar dışında ekonomik olarak da zararı azımsanmayacak kadar fazladır. Kişinin sigara nedeniyle hastalanması ve iş göremez hale gelmesinin yanı sıra tedavi giderleri ekonomik kaybın artmasına da neden olmaktadır.

Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımının, sağlık ve ekonomik kayıpların yanı sıra çevreye de pek çok olumsuz etkisi bulunmaktadır.

Sigara içinde pek çok zararlı maddenin bulunduğu bilinmektedir. Sigara ve sigara dumanı, katran, karbon monoksit ve nikotine ek olarak amonyak, arsenik, hidrojen siyanür, formaldehit ve metan gibi son derece zehirli olan 4000’den fazla kimyasal madde içermektedir. Sigara içinde bulunan nikotin, karbon monoksit ve katranın zararları çok yoğun olarak yaşanır.
Nikotin, bağımlılık yapan maddedir ve vücutta uyarıcı etkisi olan bir maddedir. Kan dolaşımının hızlanmasına ve böbrek üstü hormonun salgılanmasını artırır. Karbon monoksit, solunum sisteminde hemoglobine oksijen yerine bağlanır, hücrelere taşınır ve hücrelerin oksijen gereksinimlerinin karşılanmasını engeller. Katran ise solunum sistemindeki tüycükler üzerine yapışır ve onların hareketlerini bozar.

Sigaranın zararlı etkileri sigara dumanı bulunan ortamlarda devam etmektedir. Sigara dumanı bulunan ortamdaki kişiler kendileri sigara kullanmasalar da pek çok zararlı madde ile karşılaşmaktadırlar. Sigara içilen ortamlarda zehirli ya da kanser yapıcı özelliği olan formaldehit, vinil klorid, arsenik, amonyum ve hidrojen siyanid gibi maddeler solunmaktadır.

Sigara, genellikle erişkinlerin kullandığı bir bağımlılık yapıcı madde olarak bilinmekle beraber bebek ve çocuklar üzerinde de pek çok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bebekler ve çocuklar sigara kullanmayan gruplar olmalarına karşılık erişkinlerin sigara içmelerinden en fazla etkilenen gruplar arasında yer almaktadırlar.

Çocuklar ve Sigara - Prof.Dr. Hilal Özcebe - Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi - Halk Sağlığı Anabilim Dalı